شاخص عملکردی (Indicator)
شاخص های عملکردی برای سازمانها، ادراک و یکپارچهسازی دادهها در تمامی سطوح، یکی از بزرگترین چالش مدیریتی به شمار میآید. و تدوین مقیاسهای اندازهگیری، بهروز نگهداشتن، مقایسه و تمرکز بر آنها در سازمان، مشکلی همیشگی است. که با ورود سیستم هوشمندی کسب وکار (استقرار انبار دادههای موضوعی)، اکثر این مشکلات ساماندهی خواهند شد. داشبوردها، در مشاهده شاخصهای عملکردی حیاتی به سازمان یاری میرسانند و به کاربر امکان دنبال کردن جایگاههای سازمان توسط شاخصها را میدهند. با توجه به شاخصهای متعدد و تحلیل روندها، میتوان درک کرد سازمان و حوزههای مرتبط چگونه عمل میکنند. با تدوین شاخصها و پایش مستمر آنها، میتوان انتظار داشت که مواردی همچون:
- کنترل سلامت عملکردی قسمتهای مختلف سازمان
- تشخیص مشکلات بالقوه پیش از تبدیلشدن به بحران
- کمک به اتخاذ تصمیمات شفافتر
- همراستایی عملیات سازمان با استراتژی آن
- عملکرد به قیاس تعهد
- آیندهنگری(Forecasting) سازمانی
- آیندهنگاری (Fore sighting) سازمانی
نیز محقق گردد.
برای رسیدن به این خواستگاه، نیاز به شناسایی و طراحی شاخصهای کلیدی عملکردی و کمک گروه خبرگان سازمان است.
تعاریف مختلفی برای شاخصهای عملکردی در سازمانها ارائه شده، که بیشتر تعاریف بر موارد زیر تأکید و اجماع دارند.
«شاخص های عملکرد کلیدی بهمنظور ارزیابی موقعیت کنونی سازمان و تعیین راهکارهای مناسب برای هوشمندسازی کسبوکار و فرآیندهای کلیدی سازمان استفاده میشود.»
سازمانها و شرکتها دریافتهاند که برای حرکت و تعالی و رشد سازمانی و اجرای موفقیتآمیز استراتژیهای خود، راهی بهجز شناسایی و نظارت بر شاخصهای کلیدی عملکرد خود ندارند.
در یک نگاه سنجههای عملکردی را میتوان به سه گروه اصلی زیر تقسیمبندی کرد:
- KRI شاخصهای کلیدی، که به شما میگوید که عملکرد شما در یک منظر خاص چگونه بوده است.
– KRI شاخص های عملکردی که به شما میگوید چه باید کرد.
– KRI شاخصهای کلیدی عملکرد که به شما میگوید چگونه عملکرد کلیدی سازمان را بهطور چشمگیری افزایش دهید.
شناسایی KPIها و KRIها از اقدامات مهم در استقرار راهکارهای هوشمندی کسبوکار است.
تیم استقرار فرابر، با بهرهگیری از کارشناسان خبره در حوزه شناسایی شاخصهای عملکردی و نتایج، امکان شناسایی، استقرار چابک این شاخصها را با کیفیت عالی، دارا است.
ارزیابی عملکرد (Performance Appraisal)
ارزیابی شاخص های عملکردی فرآیندی است که بهوسیله آن انجامِ کارِ کارکنان در فواصلی معین و بهطور رسمی، مورد بررسی و سنجش قرار میگیرند. برای ارزیای عملکرد شناخت کارکنان قوی و اعطای پاداش به آنها ضروری است. از این طریق، ایجاد انگیزه برای بهبود عملکرد آنان و سایر کارکنان، ایجاد می شود. در گذشته، مدیران، ارزیابی شاخص های عملكردی (Indicator) را فقط بهمنظور كنترل كار كاركنان انجام میدادند. درحالیکه امروز جنبه راهنمایی و ارشادی این عمل، اهمیت بیشتری یافته است. هدف اصلی از ارزیابی عملكرد این است كه اطلاعات ضروری درباره نیروهای شاغل در سازمان جمعآوری گردد. و در دسترس مدیران قرار گیرد. تا آنها بتوانند تصمیمات بجا و لازم را در جهت بالا بردن كمیت و كیفیت كار كاركنان اتخاذ نمایند.
این ارزیابیها، غالباً با پایش مستمر برخی از شاخصهای کلیدی عملکرد انجام می شود. همچنین نتایج آن (KPI & KRI) در سه حوزهی نتایج فردی، رفتارها و ویژگیها، ساماندهی میشوند. و یا با تهیه مدلهایی از رفتارهای پرسنل در انجام امور یا پیشبینی زمانها و هزینههای انجام کارها توسط پرسنل، میسر میشوند.
در کنار ارزیابی عملکرد پرسنل توجه به موارد زیر موثر خواهدبود.
- تحلیلهای جابجاییهای پرسنل (امور کارگزینی)
- تحلیل اثربخشی آموزشهای ضمن خدمت
- تحلیل حضوروغیاب پرسنل
در اینگونه تحلیلها، شاخصهای عمکردی کلی زیر قابل ارزیابی خواهند بود :
- شاخصهای احرازی (پیشنیازی)
- شاخصهای پایه کیفیت خدمات
- شاخصهای انگیزشی
- شاخصهای رفتاری
- شاخصهای مدیریتی
- شاخصهای تخصصی (عملکرد انجام وظایف سازمانی)
- شاخصهای اثربخشی
- شاخصهای توانمندی
- شاخصهای رضایت شغلی
- تعریف و تعیین شاخصهای عملکردی اختصاصی سازمان برای ارزیابی عملکردها
ضمنا مدلسازی دادههای مرتبط به ارزیابی عملکردی سازمان یکی از مهم ترین امور در تحلیلهای سازمانی در حوزه نیروی انسانی و همچنین حوزه کارایی و اثربخشی امور خواهد بود.