تاریخچه
تحویل دیجیتال در انقلاب صنعتی چهارم به وقوع پیوست.پس از انقلاب صنعتی اول، که اختراع ماشين های مکانيکی و ماشين های بخار بود، انقلاب صنعتی دوم با ايجاد نيروگاههای برق و در دسترس قرارگرفتن برق در صنايع به وقوع پيوست. انقلاب صنعتی سوم با ظهور اينترنت، دهکده جهانی و شبکه ارتباطاتی قوی، صنايع را به جلو پيش راند. در ادامه انقلاب صنعتی چهارم که به انقلاب ديجيتال هم معروف است، توانسته است تحولات شگرفی را در تمدن و توسعه بازی کند.
در اين پارادايم، سازمانهای دولتی، شرکت ها و بنگاههای اقتصادی و صنعتی، امروزه با تأثیر پذیری از تحول دیجیتال و Industry 4 باز تعریف شوند. بايد برای تداوم حضور و گسترش، ارزش های جديد نزد مشتريان/مشترکين/ذينفعانِ خود، ايجاد نمايند. در عصر دیجیتال، استفاده از تکنولوژی ها و زیرساخت های دیجیتال توانسته است پتانسیل های چشمگیری برای توسعه و ارائه ارزش های نوآورانه ایجاد نماید. در همین راستا مدیران بايد با شناخت درست قابلیت های سازمان خود، نقشه راه تحول دیجیتال را برای بهره مندی از فرصت های موجود در عصر دیجیتال تدوین کنند. امروزه برای داشتن یک برنامه تحول دیجیتال موفق، بايد شناخت درستی از استراتژی و مدل عملیاتی دیجیتال داشت.بجای رویکرد انفعالی نسبت به تحول دیجیتال، به صورت فعالانه در راستای تغییرات روزافزون دیجیتال جهت مديريت ريسک ها و جذب فرصت هاي جديد، اقدام نمود.
تحول ديجيتال چيست؟
قبل از تعريف تحول ديجيتال، بهتر است به دو عبارت Digitization و Digitalization اشاره شود. Digitization به معنی الکترونيکی کردن داده هاي غير الکترونيکی و Digitalization به ديجيتالی کردن روالها و فرايندها اطلاق می گردد. Digitalization يک اقدام پايين به بالا (Bottom Up) است که توسط مديران و کارشناسان ميانی انجام می شود.تحول دیجیتال (Digital Transformation)، در يک نگاه کلان، تصویرسازی مجدد از کسب و کار در عصر دیجیتال است.استفاده از فناوری های نوظهور و دیجیتال برای ایجاد فرآیندهای جدید تجاری یا تغییر در کسب و کار، فرهنگ و تجارب مشتری ناميده می شود. تحول ديجيتال يک سلسله اقدامات استراتژيک و بالا به پايين (Top Down) است که:
- رقابت پذيری بيشتر
- ارزش آفرينی حداکثری
- بهره وری بالاتر
- تصميم گيری مستندتر
را در ساختار سازمانی جديد، ارائه می نمايد.همچنين در تعریفی دیگر، تحول دیجیتال به یکپارچه سازی تکنولوژی و فرهنگ در کلیه فرآیندهای کسب و کار سازمان با محوریت چگونگی ارایه ارزش به مشتری تلقی می شود.
همچنين یک چارچوب تحول دیجیتالی، يک زيرساخت چابکِ سفر مشتريان/مشترکين/ذينفعان به دنيای خدمات ديجيتالی است. در این چارچوب با ارائه فرآیندهایی با اهداف قابل دستیابی، داده محوری و تمرکز بر تصميم گيری مبتنی بر نتايج برای سازمان، ارائه می کند. این چارچو.ب سازمان را به سمت کسب و کار دیجیتالی و خلق ارزش های جديد سوق می دهد.
«تحول ديجيتال به مثابه تبديل کرم ابريشم به پروانه است. پروانه Functionality های بسيار بيشتری نسبت به کرم ابريشم دارد که اين Functionality ها تحول بنيادين پروانه است.»
برای آغاز تحول ديجيتال اقدامات مقدماتی زير لازم می باشد:
- درک زنجیره ارزش سازمان/ کسبوکار
- درک مزيت های رقابتی موجود و مطلوب
- شناسايی دقيق خصوصيات مشتريان/مشترکين/ذينفعان و دسته بندی آنها و پيشنهادات و خدمات آنها
- مطالعه دقيق تکنولوژی ها و دستاوردهای جديد مرتبط با بازار، صنعت و مشتری/مشترک/ذينفع
- شناسايي و تدوين دقيق استراتژی هاي موجود
- شناسايي شاخص های کليدی عملکرد و نتايج (KPI و KRI) هر گروه از فرآيندهای اصلی و تعيين مقادير قابل اتکای هر شاخص
- تمرکز بر داده محوری (Data Driven بودن) برای پاسخگويی به نياز هر مشتری/مشترک/ذينفع و سفارشی سازي پيشنهادات و خدمات
- شناسايی کاربردهای ديجيتال سازمان بصورت اقدامات ميان کاربردی(Cross-Functional)
- ترسيم نقشه راه تحول ديجيتال
در انتها مي توان نتايج قابل تصور تحول ديجيتال را مواردی همچون:
- مشارکت نزدیک تر با افزایش همکاری
- مهندسی محصولات و خدمات نسل بعدی
- افزایش بهرهوری و نوآوری نیروی کار
- ايجاد مزيت های رقابتی جديد
- ارائه تأثیر زیاد تجارب همگرا در سازمان
- و کاهش هزینه ها و خطرات با تصمیم گیری آگاهانه
متصور شد.بعنوان يک جمع بندی مختصر مزايای تحول ديجيتال را می توان بصورت زير بيان کرد:
- کسب تجارب خوب مشتری و بهبود رضایت مشتری
- ساماندهی و ساده سازی دقيق فرآيندها و عملیات
- افزایش بهبود بهره وری و انعطاف پذیری
- افزایش چابکی، نوآوری و پیشرفت مداوم
- کاهش هزینه ها
- تقويت همکاری در سازمان
- به اشتراک گذاری و تقويت مهارت ها و دانش
چابکی و تحول دیجیتال
هدف نهایی از «تحول دیجیتال»، چابک شدن در همه امور سازمانی است. گاهاً مشاهده می شود که سازمانها، چابکی را با «ناشکیبایی و عجله در اتخاد راهبردها» و یا «آشفتگی در عملیات»، معادل میگیرند، اما در اصل چابکی به معنای نتیجهگرایی زودبازده و عاقبتاندیشانه است. در دوران تعییرات سریع و بی وقفه، دستاورد اصلیِ چابکی در سازمان، مدیریت تغییر به صورت عملگرایانه خواهد بود. چابکی ماحصل مجموع فرآیندهای تحلیل عمیق مسائل، بهبود سریع و مستمر، تصمیم گیری داده محور و جسورانه، اشتراک داده ها و کسب بازخوردها، ارزش آفرینی های داده محور خواهد بود.
برخی از خدمات تحول ديجيتال عبارتند از:
- ارزیابی بلوغ دیجیتال (Digital Maturity Assessment)
- برنامه ریزی و اجرای استراتژی دیجیتال (Digital Strategy Planning And Execution)
- توسعه فرهنگ سازمانی دیجیتال (Developing New Digital Culture)
- طراحی مدل عملیاتی دیجیتال (Designing Digital Operating Model)
- تهيه نقشه راه تحول ديجيتال (Design & Drive Digital Transformation Road map)
- استقرار حاکميت (سنجش، راهبری و پایش) تحول ديجيتال(Digital Transformation Governance)
- توليد زيرساخت های ارائه خدمات Business Analytics و Data Analytics
- توليد زير ساخت های Open Data و Open API
- توليد زير ساخت نرم افزاری تحول ديجيتال يکپارچه شامل انواع Web App و Mobile App و … (Agile Solution Development)