اینکه پرسنل، کارشناسان و مدیران سازمان ها، بتوانند با یک «زبان داده محور» جهت ادراک ارزش ها، عملیات ها، تجارب، تحلیل ها، تفسیرها و نتیجه گیریها، تصمیم سازی ها و تصمیم گیری ها، با هم ارتباط برقرار کنند را «سواد داده ای» آن سازمان گویند.
تعریف سواد داده (Data Literacy):
«توانایی» درک و استفاده از داده‌ها به‌طور مؤثر برای درک حقایق و تصمیم‌گیری را، «سواد داده» گویند.Data Literacy، مجموعه ای از مهارت های مرتبط به فهم داده است که افراد را قادر می‌سازد تا داده‌ها را به اطلاعات و درنهایت به دانش عملی تبدیل کنند.
Data Literacy، افراد را به دسترسی، تفسیر، ارزیابی انتقادی، مدیریت، کنترل و استفاده اخلاقی از داده‌ها قادر می‌سازد.همچنین به معنی توانایی کشف، ارزیابی، و ارائه اطلاعات می باشد.Data Literacy بر دانستن محل یافتن اطلاعات، ساختار داده ها، نحوه تحلیل داده ها و توانایی انتقال آنها متمرکز است.
می توان از کاربردهای Data Literacy در سازمان به مواردی:
- توانمندی ادراک وجود داده ها،
- توانایی تصاحب و تملک داده ها،
- توانمندی تحلیل گری
- تفسیر داده ها و توانایی داستان سرایی داده محور
اشاره کرد.
Data Literacy
از سه منظر قابل «مالکیت، ارزیابی و ارائه» قابل بررسی می باشد:
سواد مالکیت داده ها:
دانستن اینکه:
- چه نوع داده‌هایی در سازمان وجود دارند؟
- کجا باید به دنبالشان گشت؟
- چگونه باید به آنها دسترسی یافت؟
- ساختارشان چگونه است؟
- متولی تولید و مصرف آنها کیست؟
- در چه تصمیماتی دخیل هستند؟
و… همگی سطح سواد داده افراد را مشخص می کند.
سواد ارزیابی داده ها:
توانایی قضاوت درباره:
- کیفیت
- اصالت
- کفایت
- پاکسازی و یکپارچه سازی داده ها
- از انباشتگی غیر اصولی داده ها
- حذف داده های داده های ساختگی (Dummy Data)
- داده های جعلی (Fake Data)
سواد ارائه داده ها:
توانایی تجسم بخشی، توصیف دقیق و بصری سازی داده ها با استفاده از روش های آماری و تکنیک های داده کاوی و علوم داده جهت ارائه ارزش داده ها می باشد.
در یک نگاه متعالی و مدرن تر،
«Data Literacy» شامل ترویج توانمندی‌های تحلیل داده‌ها، نزد ارکان مختلف سازمان، همراستا با استقرار هوش مصنوعی و علم داده به عنوان یک زبان مشترک برای تعاملات سازنده، مورد استفاده قرار گیرد. نتیجه با Data Literacy در سازمان ها، گفتگو به زبان داده جهت ادراک حقایق و تصمیم گیری های سازنده خواهد بود. نتیجه نهایی ارتقای سواد داده، چابکی سازمانی، ایجاد مزیت های رقابتی، تحول داده محور در سازمانها خواهد بود.
